Γράφει η Ωραιοζήλη Καραγιαννίδου
Ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα συμπεριφοράς που σχετίζεται με τα σκυλιά αφορά την επιθετικότητα, ειδικά όταν αυτή η επιθετικότητα απευθύνεται σε ανθρώπους με αποτέλεσμα το δάγκωμα.
Ο σκύλος δεν δαγκώνει ‘’έτσι ξαφνικά’’ παρά μόνο σε περιπτώσεις που οφείλονται σε παθολογικά αίτια, ( όγκο στον εγκέφαλο, θυρεοειδισμό , τραυματισμό, διαταραχή του κεντρικού νευρικού συστήματος κλπ), ή και ψυχικές διαταραχές (διπολικότητα).
Η αγχωτική σύγχρονη κοινωνία, η έλλειψη εκπαίδευσης, κοινωνικοποίησης και άσκησης, μέθοδοι εκπαίδευσης με πίεση, τραβήγματα , φωνές πνίχτη , ηλεκτρικό κολάρο κλπ, η παραμονή στο σπίτι για πολλές ώρες, η επιλογή φυλής χωρίς να εξετάσουμε για πιο λόγο έχει αρχικά εκτραφεί,(γονιδιακή προδιάθεση) , η αρπαγή από τη μάνα και την τοκετοομάδα σε ηλικία μικρότερη των 2 μηνών, η εισβολή στο χώρο ανάπαυσης και η διακοπή του ύπνου γιατί οι φίλοι μας θέλουν να δουν και να χαϊδέψουν το κουτάβι που φέραμε στο σπίτι, μπορεί να προκαλέσουν αρνητική εμπειρία (στρες) στο σκύλο μας και το αποτέλεσμα είναι η προβληματική συμπεριφορά καθώς ο σκύλος μπαίνει στην εφηβεία.
Ο σκύλος δίνει από νωρίς σημάδια για την κατάσταση που βρίσκεται και την μορφή της αντίδρασης που θα έχει στο μέλλον. Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε και να εξοικειωθούμε από νωρίς με τα μηνύματα αυτά, για να αποφύγουμε να βάλουμε το σκύλο μας σε καταστάσεις στις οποίες θα νιώσει ότι το δάγκωμα είναι η μόνη του επιλογή. Το δάγκωμα είναι για το σκύλο είναι η τελευταία λύση!
Αναγνωρίζοντας και κατανοώντας τις συμπεριφορές ( μηνύματα) που προηγούνται του δαγκώματος μπορούμε να εμποδίσουμε τόσο στο σκύλο, όσο και στους ανθρώπους δύσκολες και αρνητικές εμπειρίες.
Ίσως η πιο συνηθισμένη παρερμηνεία των σκύλων είναι ο μύθος ότι ένα σκυλί που κουνάει την ουρά του είναι ευτυχισμένο και φιλικό. Ενώ μερικές κινήσεις συνδέονται πράγματι με την ευτυχία , άλλες μπορεί να σημαίνουν φόβο , ανασφάλεια, κοινωνική πρόκληση ή ακόμα και προειδοποίηση ότι εάν πλησιάσετε, ο σκύλος μπορεί και να δαγκώσει. Διαβάστε περισσότερα εδώ: (Είναι πάντα χαρούμενος και φιλικός ο σκύλος που κουνάει την ουρά του;)
Άλλος ένας μύθος είναι ότι το σήκωμα της τρίχας του σκύλου κατά μήκος της ραχοκοκαλιάς είναι πάντα σημάδι επιθετικό. Το τσουτσούρωμα της τρίχας μπορεί να προκληθεί από ενθουσιασμό, διέγερση, έκπληξη, φόβο, ή και ενδιαφέρον.
Η BSAVA, η Βρετανική Ένωση Κτηνιάτρων Μικρών Ζώων , δημιούργησε τη σκάλα της επιθετικότητας, ένα εξαιρετικά χρήσιμο βοήθημα στην εκμάθηση των μηνυμάτων που εκθέτει ένας σκύλος προτού φτάσει στο στάδιο του δαγκώματος.
Στον πυθμένα της κλίμακας της επιθετικότητας θα δούμε ότι ένας σκύλος που είναι ανήσυχος, χασμουριέται, γλύφει την μύτη του, χαμηλώνει το βλέμμα και φαίνεται το άσπρο στα μάτια του. Όσο το επίπεδο της ανησυχίας αυξάνεται, ο σκύλος θα γυρίσει το κεφάλι του μακριά απο ότι ή όποιον του προκαλεί ανησυχία. Στη συνέχεια θα γυρίσει ολόκληρο το σώμα του και θα καθίσει κι αν δεν βελτιωθεί η κατάσταση για το σκύλο, θα προσπαθήσει να φύγει μακριά. Αν δεν μπορέσει να φύγει θα συνεχίσει να αποφεύγει το ερέθισμα στην προσπάθειά του να επικοινωνήσει την ανησυχία του και θα αρχίσουμε να βλέπουμε πιο καθαρά την γλώσσα του σώματος. Να μαζεύει τη ράχη, να έχει πίσω τ’ αυτιά και να βάζει την ουρά κάτω από τα σκέλια, ή ακόμη και να ξαπλώσει σηκώνοντας το πόδι του προς τα πάνω. Μη γελιέστε δεν είναι υποταγή, είναι ο τρόπος του σκύλου να λέει, ‘’δεν θέλω προβλήματα, σε παρακαλώ άφησε με ήσυχο’’.
Όσο δεν λαμβάνουμε τα μηνύματα νωρίς και ο σκύλος μας μπαίνει στην εφηβεία, αυτά τα μηνύματα θ αρχίσουν να κρύβονται λόγω της αύξησης της αυτοπεποίθησης του. Στη συνέχεια της σκάλας ο σκύλος θα γρυλίσει ή θα γαυγίσει ελαφρώς σε όποιον το πλησιάσει και κάποια σκυλιά θα τσιμπήσουν λίγο αέρα (προ-δάγκωμα) για να κάνουν γνωστή τη διάθεσή τους. Προς το τέλος της εφηβείας του, ο σκύλος θα αρχίσει να εμφανίζει αυτό που λέμε τόσο απλά και εύκολα ‘’επιθετικότητα’’.
Ο σκύλος συνήθως χρησιμοποιεί όλα τα σήματα στη σκάλα της επιθετικότητας και στους ανθρώπους και σε άλλους σκύλους και σε άλλα είδη. Τα μικρόσωμα σκυλιά, συχνά ανεβαίνουν πολύ πιο γρήγορα στη σκάλα της επιθετικότητας από τα μεγαλόσωμα, παραλείποντας πολλά από τα σημάδια γιατί έχουν μάθει ότι δεν έχει νόημα. Αν ένας Ελληνικός Ποιμενικός γρυλίσει, τότε κάνουμε πίσω. Αν γρυλίσει ένα Τσιουάουα, όχι μόνο δεν το παίρνουμε σοβαρά, αστειευόμαστε και γελάμε. Έτσι μαθαίνουν ότι το περάσουν από όλα τα σήματα δεν λειτουργεί και φτάνουν αμέσως στην κορυφή της σκάλας.
Όμως ακόμη και στην ‘’επιθετικότητα’’ έχουμε διαφορετικά επίπεδα δαγκωμάτων, που κυμαίνονται από μικρά έως τόσο σοβαρά που οδηγούν σε θάνατο. Ο Δρ Ian Dunbar ανέπτυξε για πρώτη φορά το σύστημα επιπέδων δαγκωμάτων.
Επίπεδο 1(προ-δάγκωμα): ο σκύλος σπρώχνει ή δαγκώνει αέρα, αλλά δεν έρχεται σε επαφή με το άτομο. Είναι προειδοποίηση! Ο σκύλος έχει πολύ καλό στόχο και ταχύτητα και αν ήθελε να δαγκώσει πραγματικά θα το έκανε. Οι ιδιοκτήτες καλό είναι να εισπράξουν το προ-δάγκωμα ως σημάδι ότι δεν έδωσαν προσοχή στα προηγούμενα μηνύματα δυσαρέσκειας ή φόβου του σκύλου τους και να ζητήσουν την βοήθεια ειδικού, πριν αυτό προχωρήσει σε ένα πραγματικό δάγκωμα. Αποφύγετε την τιμωρία αυτών των προειδοποιητικών σημείων γιατί ο σκύλος μπορεί να προχωρήσει σε δάγκωμα χωρίς προειδοποίηση.
Επίπεδο 2 (δυσκολία στο δάγκωμα ή εξαιρετικά παρεμποδισμένο δάγκωμα): ο σκύλος κάνει επαφή με τα δόντια στο δέρμα, αλλά δεν υπάρχει πραγματική παρακέντηση, ένα είδος κοντά στο δάγκωμα. Σε άλλες περιπτώσεις, ο σκύλος ανοίγει πραγματικά το στόμα και τους σφιγκτήρες του, αλλά με παρεμποδισμένο τρόπο, έτσι ώστε να μην διαπεράσουν τα δόντια του το δέρμα. Αφήνει μια κοκκινίλα. Και πάλι ο ιδιοκτήτης θα πρέπει να αναρωτηθεί : «Ποια ήταν τα προειδοποιητικά σημάδια, ότι αυτό θα μπορούσε να συμβεί;» Οι ιδιοκτήτες θα πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι το σχεδόν δάγκωμα, ή τσίμπημα μπορεί να μετατραπεί σε πραγματικό δάγκωμα στη συνέχεια.
Επίπεδο 3Α : Το σκυλί δαγκώνει μία φορά και διαπερνά το δέρμα, αλλά η παρακέντηση είναι πιο μικρή από το μήκος του δοντιού του σκύλου. Παρόλο που αυτό το χτύπημα μπορεί να μην είναι σοβαρό είναι επώδυνο και η αναφορά είναι υποχρεωτική εάν το θύμα θεραπευτεί σε νοσοκομείο. Μόλις ο σκύλος φτάσει σε αυτό το επίπεδο (ή υψηλότερο), θα πρέπει να είστε πάντα προσεκτικοί, ακόμη και αν με διόρθωση συμπεριφοράς, η βελτίωση μπορεί να φτάσει στο 99,9% .
Επίπεδο 3Β : Ο σκύλος δαγκώνει πολλές φορές αφήνοντας τρυπήματα στο δέρμα μικρότερα από το μισό των δοντιών του. Πολλαπλά χτυπήματα , γενικά σημαίνουν ότι ο σκύλος βρίσκεται σε κατάσταση υψηλότερης διέγερσης. Δηλαδή, ο σκύλος αντιδρά χωρίς να σκέφτεται μεταξύ των χτυπημάτων.
Επίπεδο 4 : Ο σκύλος δαγκώνει μια φορά με διατρήσεις βαθύτερες από το μήκος των δοντιών του , τραβάει προς τα κάτω και η παρακέντηση δείχνει ότι ο σκύλος , κούνησε το κεφάλι του. Αυτός ο τύπος δαγκώματος είναι πολύ σοβαρός. Ενώ ένα από τα χαμηλότερα επίπεδα δαγκώματος θα πρέπει να λειτουργήσει ως σημάδι για τον ιδιοκτήτη να ζητήσει βοήθεια από έναν εξειδικευμένο ειδικό για διόρθωση συμπεριφοράς, το επίπεδο 4 δαγκώματος λέει, ότι θα έπρεπε να έχει πάρει βοήθεια τρία χρόνια πριν. Τα δαγκώματα επιπέδου 4 είναι πιο σκληρά από ό, τι τα χτυπήματα στο επίπεδο 3 και ο σκύλος τώρα δεν δείχνει καμία αναστολή στη δύναμη και μπορεί να σκοτώσει ένα μικρό παιδί. Η ευθύνη είναι αποκλειστικά του ιδιοκτήτη.
Επίπεδο 5 : Ο σκύλος δίνει πολλαπλά δαγκώματα με βαθιές διατρήσεις. Τα σκυλιά που δαγκώνουν σε αυτό το επίπεδο γενικά έχουν κάνει πρακτική δαγκώματος στα επίπεδα 3 και 4. Ορισμένοι σκύλοι είναι τόσο φοβισμένοι που ένα τρομακτικό γεγονός πυροδοτεί μια κατάσταση υψηλής διέγερσης και κολλάνε σε έναν αντιδραστικό τρόπο, συνεχίζοντας να δαγκώνουν σκληρά.
Επίπεδο 6 : Ο σκύλος σκοτώνει το θύμα ή καταναλώνει τη σάρκα του.
Είναι σημαντικό να συνειδητοποιήσουμε ότι ακόμη και τα μικρά σκυλιά και τα κουτάβια μπορούν να δαγκώνουν αρκετά σκληρά για να σκοτώσουν βρέφη και μικρά παιδιά, ακριβώς όπως μπορούν τα μικρά μαχαίρια. Τα σκυλιά μπορούν να δαγκώσουν τόσο σκληρά, λόγω του φόβου, αλλά μπορούν επίσης να δαγκώσουν και να προκαλέσουν θάνατο λόγω υπερβολικού παιχνιδιού.
Γνωρίζοντας τι χρειάζεται ένας σκύλος, παρατηρώντας τις αλλαγές στη γλώσσα του σώματος και την συμπεριφορά μπορούμε να βοηθήσουμε στην αποτροπή των προβλημάτων , να βελτιώσουμε τη σχέση εμπιστοσύνης μαζί του και να έχουμε μια χαρούμενη ζωή με το αγαπημένο μας σκυλάκι!
Πηγές: Dr. Sophia Yin 1966-2014
Dog Aggression: Biting by Dr Ian Dunbar
University of Edinburgh: Animal Behaviour and Welfare
Ακολουθήστε την σελίδα της στο Facebook
[efb_likebox fanpage_url=”consultingdogbehavior” box_width=”350″ box_height=”” locale=”el_GR” responsive=”1″ show_faces=”1″ show_stream=”0″ hide_cover=”0″ small_header=”0″ hide_cta=”0″ animate_effect=”fadeIn” ]